Öğrenciyis

Dikkat Eksikliği, Dikkatsizlik ve Dikkat Dağınıklığı

DİKKAT EKSİKLİĞİ, DİKKATSİZLİK VE DİKKAT DAĞINIKLIĞI.

Veli, öğrenci ve toplum tarafından bu üç farklı kavram genellikle aynı anlamda
kullanılmaktadır. Öğrencinin ders çalışma ve başarı ile ilgili sorununu giderebilmek için sorunu
doğru tespit etmek gerekiyor.

DİKKAT EKSİKLİĞİ

Dikkat eksikliği uzman desteği gerektiren nörobiyolojik bir bozukluktur. Dikkat
eksikliği sendromu aslında çocuğun yaşamının her anını etkiler. Bu sendromu belirlemek için tıbbi,
nörolojik veya psikolojik herhangi bir test yoktur.
Dikkat eksikliği olan çocukların çoğu hiperaktif, düşüncesizce davranan ve organize
olamayan bireylerdir. Genellikle sürekli kıpırdanırlar ve vücutlarının bir parçası sürekli hareket
halindedir. Bir yerde oturamazlar. Eşyalarını unutur veya kaybederler. Başladıkları işi bitirmeden
bir diğerine başlarlar. Müdahaleci ve rahatsız edicidirler. Sıra bekleyemezler. Düşünmeden
tehlikeye atılırlar.
Dikkat eksikliği yaşayan çocukların % 30’unda hiperaktivite görülmez. Onların ana sorunu
dikkatlerini toplayamamak ve konsantre olamamaktır. Genellikle “uyurgezer” görünümünde, sessiz,
uyuşuk ve aşırı duygusaldırlar.

Dikkat eksikliğinin belirtileri;

1.  Ayrıntıları yakalayamaz, okulda-evde-işte çeşitli hatalar yapar,
2.  Karşılıklı konuşmalarda dinliyor izlenimi vermez,
3.  Ders çalışmaktan hoşlanmaz, kaçar,
4.  Unutkandır,
5.  Verilen sorumlulukları tamamlayamaz ya da verilen görevi unutur.

Dikkat eksikliği sorununun çözümü için bir uzman desteğine ihtiyaç duyulur.

DİKKATSİZLİK

Dikkatsizlik, bütünü görmeden, detayları kavramadan ve yapılacak işle ilgili yönergeyi
tam ve doğru okumadan acele verilen kararlar sonucu hata yapmaktır.
Öğrenciler, sınavda yaptıkları dikkatsizliğin bedelini boşuna kaybettikleri puanlarla
öderler. Öğrencilere sınavda doğru yapabilecekleri soruları neden yanlış yaptıklarını
sorduğumuzda çoğunlukla dikkatsizlik etmişim yanıtını alırız. Neye dikkat etmediğini
sorduğumuzda ise, soruyu yanlış okumuşum, dolayısıyla yanlış anlamışım yanıtını alırız.
Sınavlarda yapılan her 10 yanlışın 6’sı okuma hatasından, 2’si işlem hatasından, 2’si de bilgi
eksikliğinden kaynaklanır.

Dikkatsizlik nedeniyle puan kaybetmemek için;

•  Evde kendi kendinize süreli sınav uygulayarak sınav süresini tam ve doğru kullanmayı

öğrenin. Sınavı erken bitirmek hata riskinizi artırır, yetiştirememek düşük puan almanıza
neden olur.

• Tam ve doğru okuma alışkanlığı edinin. Sorunun tamamını okumadan veya cümlenin başını

okuyup sonuna karar vermeyin.

• Sınavlarda yaptığınız her yanlışın nedenini (okuma, işlem, bilgi) mutlaka bularak hatanızdan

ders almayı öğrenin.

• Arkadaşlar
• Çalışma ortamı
• Aile içi ve sosyal çevreden

kaynaklanan nedenler.

DİKKAT DAĞINIKLIĞI

Dikkat dağınıklığı içsel veya dışsal nedenlerle dikkati sürdürme yeteneğinin
azalmasıdır.
Öğrenciler istediği halde zaman zaman çalışmaya odaklanamaz, yaptıkları işe dikkatini
veremez, ancak masanın başında oturmayı sürdürürler.
Dikkat dağınıklığının;
İçsel Nedenleri Dışsal Nedenleri
· Hayal kurmak
· Endişeye kapılmak ve sınav kaygısı
· Sağlık sorunu
· Yorgunluk
· Moral bozukluğu
· İsteksiz çalışma
Dikkat dağınıklığı sorunuyla baş edebilmeniz için önerilerimiz;
Hayal kurmak: Çalışma sırasında hayalleriniz sizin dersten uzaklaşmanıza neden oluyorsa,
dikkatinizi tekrar derse yönlendirebilmeniz için şu yollar önerilebilir.

• Hayal kurmak için ayıracağınız zaman dilimini değiştirin.
• Kurmak istediğiniz hayali, çalışmayı bitirdiğinizde kendinize ödül olarak vereceğinizi

söyleyin.

•  İlk yöntemi denediğiniz halde hayallerinizi erteleyemiyorsanız, hayal kurmaya devam edin

ve bitirin. Ardından tekrar derse dönün.

•  Her iki yolun sonucunda da geri dönemezseniz, çalışma ortamından çıkın, yürüyün, egzersiz

yapın ve ortamı değiştirin.

Endişeye kapılmak ve sınav kaygısı: Öğrencinin endişe duymasına neden olan duygular;

•  “Bu sınavda başarılı olamayacağım!”
•  “Başarılı olamazsam arkadaşlarımın yüzüne nasıl bakarım?”
•  “Kazanamazsam anneme, babama ne derim?”

Bu tür düşünceler, zihninizi kurcalayarak dikkatinizin dağılmasına, hem o andaki hem de
uzun vadedeki çalışma sisteminizin bozulmasına neden olur. Böyle durumlarda kendinize farklı
sorular sorarak, bu tarz düşüncelerin gerçekliğini ve size yarar sağlayıp sağlamayacağını
sorgulamalısınız.

•  “Bu düşünceler bana yarar sağlar mı?”
•  “Bu düşünceler istediğim hedefe ulaşmamda yolumu açıyor mu?”
• “Bu düşünce yapıcı mı, gelişmeme katkı sağlıyor mu?”

Bu cevaplar “hayır” olduğuna göre bu düşüncelerden uzaklaşıp çalışma ortamına
dönmelisiniz. (Her gün, düzenli nefes alma ve gevşeme egzersizleri uygulaması yapmanız sınav
kaygısı ile baş edebilmenizi kolaylaştıracaktır.)

Sağlık sorunu (Hastalık): Sınava hazırlık döneminde hastalık sorunu yaşamamak için
sağlığınıza ve beslenmenize gereken titizliği göstermeniz gerekmektedir.
Yorgunluk: Ergenlik çağında sınava hazırlanmakta olan öğrencinin yorgunluk hissetmemesi
düşünülemez.
Bedensel yorgunluğunuzu en aza indirmek için sağlıklı beslenmeye ve düzenli uykuya çok
önem vermeniz gerekiyor.
Zihinsel yorgunluğunuzu en aza indirmek için çalışma aralarında bilgisayar, televizyon
karşısında oturmak yerine yürüyüşe çıkmanız ve açık cam önünde nefes egzersizleri yapmanız
gerekmektedir.

Moral bozukluğu: Çalıştığı halde istediği sonuçlara ulaşamayan öğrencinin bu duyguyu
yaşaması, çalışmak istememesi doğaldır. Ancak moraliniz bozulduğu için çalışmamanın size bir şey
kazandırmayacağını biliyorsunuz. İstediğiniz sonuca ulaşamadığınız sınavlardan sonra kendinize
soracağınız 4 soru;

1.  Ben bu soruyu doğru okudum mu?
2.  İşlem hatası yaptım mı?
3.  Konu eksiğim var mı?
4. Bu tip sorulardan hiç çözdüm mü?

Bu soruların tümüne “evet” diyorsanız, rehber öğretmeninizden yardım alarak çalışma
yönteminizi gözden geçiriniz.
İsteksiz çalışma: Sınava hazırlanma işini önemsemeyen arkadaşlarınız gezip eğlenirken,
çalışmak zorunda olmak çok da istekle yapılan bir iş değildir. Ancak isteksiz ve ilgisiz yaptığınız
çalışma size fayda getirmez. İsteksiz öğrendiğiniz bilgileri kısa sürede unutursunuz.
Başarılı olmayı istiyorsanız ve bunun için çalışmak sorundaysanız çalıştığınız süreyi zevkli
hale getirmelisiniz.
Bunun için;

•  Yaptığınız her verimli çalışmanın sonunda kendi kendinizi kutlayın.
•  Bitirdiğiniz çalışmanın sonunda kendinizi ödüllendirin.
•  İstediğiniz başarıya ulaştığınızda yaşayacağınız duyguyu ve alacağınız ödülleri düşünün, tebrikleri kabul etmeye hazırlanın.
• Sınava hazırlanmakta önemli bir iş yapmakta olduğunuzun farkında olun.

Arkadaşlarınız: Sizin gibi sınava hazırlanan öğrencilerle arkadaşlık etmeye özen
gösteriniz. Arkadaşlarınıza görüşebileceğiniz saatleri önceden vererek çalışma sırasında sizi
arayarak çalışmanızı bölmelerine izin vermeyiniz.
Çalışma ortamı: Çalışma odanızda, sessiz ve sade ortamda çalışmaya özen gösteriniz.
Öğrenme gerçekleştirirken, beyniniz öğrendiklerinizle birlikte ortamdaki bütün ses ve objeleri
birlikte kaydeder. Dağınık ve sesli ortamda öğrenmişseniz, hatırlayabilmemiz için öğrenme
ortamındaki her şeyi birlikte hatırlamamız gerektiğini unutmayınız.
Aile içi ve sosyal çevreden kaynaklanan nedenler: Ailenize çalışma programınızın bir
örneğini vererek onların da sizin çalışmanızı desteklemesini ve sosyal ilişkilere sizin programınıza
uygun olarak yer vermesini sağlayınız.